Wolontariat za granicą – krótki poradnik
Wolontariat zagraniczny to fascynująca opcja dla wszystkich, którzy pragną połączyć podróże z niesieniem pomocy innym. To szansa na zdobycie unikalnych doświadczeń, poznanie nowych kultur i poszerzenie horyzontów, a jednocześnie zrobienie czegoś pożytecznego. Na czym polega wolontariat za granicą? Jakie są jego rodzaje? Jak znaleźć odpowiedni projekt i przygotować się do wyjazdu?
Czym jest wolontariat zagraniczny i dla kogo jest przeznaczony?
Wolontariat za granicą to dobrowolna, bezpłatna praca na rzecz organizacji pozarządowych, instytucji społecznych czy lokalnych społeczności w różnych zakątkach świata. Projekty mogą dotyczyć rozmaitych dziedzin – od edukacji i opieki nad dziećmi, przez ochronę środowiska i pomoc humanitarną, po działania kulturalne.
Taka forma wolontariatu jest odpowiednia dla osób pełnoletnich, zarówno studentów, jak i osób pracujących, które mogą wygospodarować odpowiednią ilość czasu. Nie jest wymagane specjalistyczne wykształcenie, choć w niektórych projektach pożądane są konkretne umiejętności. Wolontariusz powinien być osobą otwartą, gotową na nowe wyzwania i chętną do pomocy innym.
Przeczytaj: Umowa o wolontariat – wzór i najważniejsze informacje
Różne rodzaje wolontariatu zagranicznego
Wolontariat zagraniczny dzieli się na:
- wolontariat krótkoterminowy (workcampy, obozy wolontariackie),
- wolontariat długoterminowy,
- wolontariat misyjny.
Workcampy to projekty trwające od 1 do 3 tygodni, w których udział bierze międzynarodowa grupa wolontariuszy. Polegają zazwyczaj na pracy fizycznej, np. przy odnowie zabytków, sadzeniu drzew czy organizacji festiwali. To dobra opcja dla osób, które chcą spróbować wolontariatu, ale nie mogą wyjechać na dłużej.
Projekty długoterminowe trwają od miesiąca do nawet roku czy dwóch lat. Najczęściej polegają na pracy w organizacjach pozarządowych, placówkach edukacyjnych czy ośrodkach pomocy społecznej. Wymagają większego zaangażowania czasowego, ale pozwalają dogłębnie poznać inną kulturę i zdobyć cenne doświadczenie.
Wolontariat misyjny organizują zazwyczaj organizacje wyznaniowe. Polega on na niesieniu pomocy ubogim społecznościom w krajach rozwijających się. Wolontariusze pracują w trudnych warunkach, a przed wyjazdem przechodzą specjalne szkolenia przygotowawcze. Ten rodzaj wolontariatu wymaga silnej motywacji i odpowiednich predyspozycji.
Przeczytaj: Wolontariat – definicja, rodzaje i geneza
Jak znaleźć odpowiedni wolontariat za granicą?
Wolontariat za granicą można znaleźć poprzez:
- organizacje wysyłające wolontariuszy,
- ogólnodostępne portale z ofertami,
- bezpośrednio u organizacji pomocowych.
Przeczytaj: Czego uczy pomaganie innym?
Najprostszą drogą jest skorzystanie z usług organizacji, które specjalizują się w wysyłaniu wolontariuszy za granicę. W Polsce są to m.in. Polska Akcja Humanitarna, Polski Czerwony Krzyż czy Stowarzyszenie ANAWOJ. Zajmują się one wyszukiwaniem projektów, kontaktem z organizacjami goszczącymi, a często także przygotowaniem wolontariuszy.
W internecie istnieje wiele serwisów prezentujących oferty wolontariatów z całego świata, np. WorldPackers, WorkAway, HelpStay czy Idealist. Można na nich znaleźć zarówno krótkie projekty typu workcamp, jak i długoterminowe, wyszukując według kraju, terminu czy rodzaju aktywności. Niektóre z nich pobierają opłaty za dostęp do bazy projektów.
Kolejną opcją jest bezpośredni kontakt z organizacjami pozarządowymi działającymi w danym kraju. Wiele z nich poszukuje wolontariuszy do swoich projektów. Można je wyszukać przez ogólnodostępne bazy NGO lub wpisując w wyszukiwarkę frazę „volunteer” i nazwę kraju. Ten sposób wymaga więcej samodzielnej pracy, ale pozwala dokładnie dopasować projekt do swoich zainteresowań.
Przygotowania do wyjazdu na wolontariat zagraniczny
Przed wolontariatem za granicą należy dopełnić szeregu formalności; przede wszystkim:
- sprawdzić wymagania wizowe i złożyć odpowiedni wniosek,
- zasięgnąć informacji o zalecanych szczepieniach i w razie potrzeby je wykonać,
- wykupić ubezpieczenie pokrywające ewentualne koszty leczenia.
Warto zająć się tymi kwestiami odpowiednio wcześnie, gdyż procedury wizowe czy szczepienia mogą być czasochłonne.
Przeczytaj: Dlaczego lubię pomagać? O naszych motywacjach
Bardzo przydatna przed wyjazdem na wolontariat jest nauka języka obowiązującego w danym kraju, przynajmniej na poziomie komunikatywnym. Ułatwi ona porozumiewanie się w podstawowych sytuacjach i codzienne funkcjonowanie. Dobrze jest także poznać lokalną kulturę i zwyczaje, by uniknąć faux pas i łatwiej nawiązywać relacje. Można w tym celu poczytać przewodniki, blogi podróżnicze czy nawiązać kontakt z byłymi wolontariuszami.
Przed podjęciem ostatecznej decyzji warto skontaktować się z organizacją wysyłającą lub goszczącą wolontariuszy i zadać kluczowe pytania:
- Na czym dokładnie będzie polegać praca wolontariusza?
- Jak wygląda kwestia zakwaterowania i wyżywienia?
- Czy zapewnione jest ubezpieczenie i wsparcie w nagłych wypadkach?
- Jakie są oczekiwania wobec wolontariusza (wiek, umiejętności, czas pracy)?
- Czy organizacja pokrywa koszty podróży i lokalnego transportu?
Odpowiedzi pomogą zorientować się w warunkach projektu i upewnić w swojej decyzji.
Przeczytaj: Pomaganie innym może być ciężarem. Co wtedy?
Kwestie finansowe podczas wolontariatu za granicą
Choć sama praca wolontariacka nie jest płatna, to wyjazd na wolontariat wiąże się z pewnymi kosztami. Należą do nich:
- przelot lub przejazd do kraju docelowego,
- ubezpieczenie,
- wiza,
- szczepienia,
- ekwipunek.
W przypadku niektórych projektów organizacja pokrywa koszty podróży i pobytu. Zawsze jednak trzeba mieć oszczędności na własne wydatki.
Niektóre długoterminowe projekty wolontariackie oferują wolontariuszom kieszonkowe na drobne wydatki. Nie są to duże kwoty, ale pozwalają na zaspokojenie podstawowych potrzeb. Standardem jest zapewnienie wolontariuszom zakwaterowania i wyżywienia. Warunki bywają różne – od wieloosobowych sal, po prywatne pokoje. Przed wyjazdem warto dowiedzieć się ze szczegółów. Ciekawym benefitem jest też możliwość wzięcia udziału w kursach językowych lub warsztatach, a po zakończeniu projektu otrzymania certyfikatu potwierdzającego zdobyte umiejętności.
Warto pomyśleć wcześniej o wygodnych sposobach dostępu do pieniędzy za granicą. Przydatne może być konto walutowe, np. w Wise, które umożliwia tanie przelewy międzynarodowe i płatności kartą bez opłat za przewalutowanie. W krajach rozwijających się, gdzie dostęp do bankomatów bywa utrudniony, warto mieć ze sobą gotówkę w popularnej walucie, np. dolarach.
Przeczytaj: Dlaczego warto pomagać?
Bezpieczeństwo podczas wolontariatu zagranicznego
Podstawą bezpiecznego wyjazdu na wolontariat jest wybór wiarygodnej organizacji z doświadczeniem w wysyłaniu wolontariuszy. Warto poszukać opinii i relacji byłych uczestników projektów, by upewnić się co do odpowiedzialności danej instytucji. Wyjeżdżając na drugi koniec świata, trzeba przekazać bliskim swoje dane kontaktowe, adres i plan podróży. To niezwykle istotne, by w razie nagłej potrzeby rodzina wiedziała, gdzie nas szukać.
Dobrze też przed wyjazdem zarejestrować się w systemie Odyseusz prowadzonym przez MSZ, by służby konsularne miały wiedzę o naszym pobycie w danym kraju. Warto mieć ze sobą namiary na polskie ambasady i konsulaty w krajach, do których się udajemy. W sytuacjach kryzysowych, takich jak zgubienie paszportu, kradzież czy choroba, pomogą nam uzyskać niezbędną pomoc. Przezornie jest też ubezpieczyć się od kosztów leczenia i następstw nieszczęśliwych wypadków, by uniknąć wysokich opłat za ewentualną hospitalizację za granicą.
Korzyści z wolontariatu za granicą
Podstawowe korzyści z wolontariatu za granicą to:
- doświadczenie życiowe,
- punkt w CV,
- poznanie kultury i nauka języka,
- poczucie sensu i satysfakcji z niesienia pomocy.
Wolontariat za granicą to okazja do wyjścia ze strefy komfortu, zmierzenia się z nowymi wyzwaniami i sytuacjami. Uczy zaradności, komunikacji i współpracy z ludźmi z różnych kultur. To bagaż doświadczeń, który procentuje w późniejszym życiu prywatnym i zawodowym. Udział w międzynarodowym projekcie wolontariacki wzbogaca CV i wyróżnia kandydata na tle innych. Świadczy o otwartości, odwadze i chęci niesienia pomocy innym. Tego typu doświadczenia są cenione przez wielu pracodawców.
Wolontariat pozwala zanurzyć się w innej kulturze, nie tylko ją obserwować, ale stać się jej częścią. To najlepszy sposób na przełamanie stereotypów, poszerzenie horyzontów i nabycie kompetencji międzykulturowych. Stały kontakt z lokalną społecznością daje też okazję do szlifowania języka w praktyce. Regularne używanie słownictwa w codziennych sytuacjach pozwala szybko osiągnąć komunikatywność.
Pomaganie innym daje ogromną satysfakcję i poczucie robienia czegoś ważnego. Widząc, jak nasza praca przekłada się na realną zmianę w życiu ludzi czy środowiska, zyskujemy poczucie sensu i motywację. Doświadczenie wolontariatu uczy też pokory i wdzięczności za to, co mamy.